Zespół Obrzędowy Herody z Budek

Zespół Obrzędowy HERODY z Budek

Zespół został założony w 1983 roku przez Feliksa Magdziaka, Szymona Grabowskiego, Eligiusza Bisa, Jana Tracza i Jana Grabowskiego z okazji budowy domu społeczno-usługowego. W skład grupy weszli mieszkańcy Budek i Dębińszczyzny, którzy postanowili kultywować przekazywaną z pokolenia na pokolenie tradycję kolędowania. Członkowie zespołu we własnym zakresie przygotowali stroje do widowiska „Herody”. Działalność zespołu od samego początku dostarcza mieszkańcom gminy Trzydnik Duży wiele przeżyć duchowych i estetycznych, służy także rozbudowie infrastruktury wsi. Chodząc po wioskach, od domu do domu, wystawiając widowisko „Herody”, zespół zbierał pieniądze na budowę świetlicy. Za zebrane środki zakupiono również działkę, znajdującą się za budynkiem świetlicy, na małe boisko sportowe dla młodzieży. W 1997 roku zespół poszerzył swój skład o kilka osób i wspólnie z kołem gospodyń wiejskich, z okazji budowy kościoła, przygotował widowisko teatralne „Misterium Męki Pańskiej” według scenariusza ks. Józefa Sądeja. W okresie Wielkiego Postu wystawiał misterium w kościołach na terenie Polski południowo-wschodniej, a zebrane datki przeznaczał na budowę miejscowej kaplicy. W 2005 roku zespół postanowił kontynuować rozpoczęte pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku dzieło budowy i wyposażenia świątyni. Przez wszystkie niedziele Wielkiego Postu 2005 roku przedstawiano „Misterium Męki Pańskiej” w kościołach na terenie powiatu kraśnickiego, a za zebrane pieniądze zakupiono Tabernakulum do kaplicy. Do chwili obecnej dzięki zespołowi ufundowano do świątyni: Monstrancję, Ołtarz Ofiarny, Ołtarz Maryjny i Ołtarz Miłosierdzia Bożego. Od 35 lat istnienia zespół prowadzi szeroką działalność artystyczną i wychowawczą odtwarzając widowiska, których początki sięgają teatru średniowiecznego - „Herody” i „Misterium Męki Pańskiej”. Przedstawienia te spełniają nie tylko funkcje widowiska, ale także pouczają o świecie, o historii, mówią o wydarzeniach biblijnych, o tajemnicy narodzin i śmierci. W przystępny, bo widowiskowy sposób, przekazują pod rozwagę kwestie filozoficzne i rozszerzają u widzów doznania estetyczne. Zespół Obrzędowy „Herody” z Budek, podobnie jak Oskar Kolberg, „wędruje” ze swoimi „Herodami” od 1983 roku. W skład zespołu wchodzi już trzecie pokolenie mieszkańców Budek i Trzydnika Dużego. Zespół jest kulturalną wizytówką gminy Trzydnik Duży, ale także powiatu kraśnickiego i województwa lubelskiego, kultywującego dawne tradycje przodków. Od początku działalności inscenizacje Zespołu Obrzędowego „Herody” z Budek okazały się bardzo oryginalne i atrakcyjne dla odbiorców i etnografów, stając się pełnowartościową, bogatą artystycznie formą widowiska. Dzięki tym walorom były wielokrotnie nagradzane podczas przeglądów, konkursów i festiwali teatralnych. Zespół od początku swojej działalności zdobył wiele nagród i wyróżnień, ale najwyżej ceni sobie, przyznaną w 2010 roku podczas I Ogólnopolskiego Przeglądu Zespołów i Grup Kolędniczych w Lublinie, nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nobilitacją dla zespołu była też analiza struktury i funkcji widowiska w pracy doktorskiej Sylwestra Łysiaka pt. „Współczesny teatr ludowy. Studium wybranych zespołów z Lubelskiego, Podkarpackiego i Świętokrzyskiego”, Sandomierz 2012.

Nagrody i wyróżnienia dla zespołu za działalność artystyczną:
I miejsca

• I Ogólnopolski Przegląd Zespołów i Grup Kolędniczych, Lublin 2010;
• V Powiatowy Przegląd Kolęd, Pastorałek i Zespołów Kolędniczych, Trzydnik Duży 2004;
• XV Powiatowy Przegląd Kolęd, Pastorałek i Zespołów Kolędniczych, Trzydnik Duży 2014.

III miejsca

• I Ogólnopolski Przegląd Zespołów Kolędniczych, Batorz 1998;
• III Ogólnopolski Przegląd Zespołów i Grup Kolędniczych, Lublin 2012;
• IV Ogólnopolski Przegląd Zespołów i Grup Kolędniczych, Lublin 2013.

Wyróżnienia

• XXXII Góralski Karnawał - Ogólnopolski Konkurs  Grup Kolędniczych, Bukowina Tatrzańska 2004.

Udział

• Przegląd Zespołów Kolędniczych „Gody Opatowskie”, Opatów 1992;
• III Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, Kazimierz Dolny 1999 (imprezy towarzyszące);
• X Wojewódzki Przegląd Twórczości Artystycznej Wsi, Lublin 1999;
• XXX Międzywojewódzki Sejmik Wiejskich Zespołów Teatralnych, Tarnogród 2005;
• Międzypowiatowy Przegląd Teatrów Wiejskich, Janów Lubelski 2005;
• Podziękowanie dla kierownika zespołu za pracę na rzecz wiejskiego ruchu teatralnego, Tarnogród 2005;
• XXXVI Góralski Karnawał - Ogólnopolski Konkurs Grup Kolędniczych, Bukowina Tatrzańska 2008;
• Gody Opatowskie, Opatów 2011.

Publikacje o zespole:

• Praca doktorska Sylwestra Łysiaka „Współczesny teatr ludowy. Studium wybranych zespołów z Lubelskiego, Podkarpackiego i Świętokrzyskiego”, Sandomierz 2012;
• Echo Podkarpacia, 02.03.1991

„Barwne widowiska są wyznaniem wiary - Herody z Budek”;

• Burczybas Nr 3, 27.06.1999

„Kolędnicy z Budek”;

• Kurier, 24/26.12.2004

„Kolędują jak dawniej - Herody z Budek kultywują prastare tradycje”;

• Niedziela Sandomierska, 28.03.2010

„Herody w Janowie”;

• Kultura Ludowa, czerwiec 2013

„30 lat Męskiego Zespołu Obrzędowego w Budkach”;

• Kultura Ludowa Nr 07, grudzień 2013

„Kolędowanie w Budkach”;

• Folder z okazji 30-lecia Męskiego Zespołu Obrzędowego w Budkach, maj 2013,

wyd. GOK w Trzydniku Dużym.

Wystawy:

• Wystawa kostiumów i rekwizytów zespołu w Gminnym Ośrodku Kultury w Trzydniku Dużym, maj - czerwiec 2013;
• Stała wystawa kostiumów i rekwizytów zespołu w Świetlicy wiejskiej w Budkach.